Τώρα που έχει περάσει ο καιρός και έχω αποστασιοποιηθεί, αντιμετωπίζω τους Led Zeppelin σαν τους Beatles των 70’s. Η μουσική τους δεν έχει να κάνει με τους Beatles, αλλά σε κοινωνικό και εμπορικό επίπεδο είναι ισοδύναμοι με την τετράδα του Liverpool. Αυτοί είναι που ξεκίνησαν τα 70’s. Ξεκίνησαν το 1968 και σήμαναν το τέλος μια εποχής, ανοίγοντας ταυτόχρονα μιαν άλλη. Έκαναν μία επιτομή στο hard rock/heavy metal, αλλά θα τους αδικήσω αν πω ότι ήταν απλά μία hard rock/heavy metal μπάντα. Οι Zep ήταν progressive στο ίδιο τεράστιο μέγεθος των Pink Floyd, των Jethro Tull, ή των King Crimson. Ήταν glam όπως ο David Bowie, ήταν punk με κομμάτια σαν το 'Rock And Roll', ήταν folk με μπαλάντες όπως το 'Gallows Pole', αλλά ήταν και folk & hard & metal & Keltish μαζί, με κομμάτια σαν το “Stairway to Heaven”. Πάνω απ’ όλα όμως, ήταν οι Led Zeppelin. Σκοτεινοί & Μυστηριώδεις, Μυθικοί & Γοητευτικοί, Ελκυστικοί & Μαγικοί!!! Οι Zep γεννήθηκαν μέσα από τη Βρετανική blues σκηνή και ενέπνευσαν τις επόμενες γενιές των συγκροτημάτων του heavy metal, αλλά και του progressive rock. Σχηματίστηκαν το 1968 από τον Page, ο οποίος έπαιζε προηγουμένως στους Yardbirds και προόριζε τους Zeppelin για διάδοχό τους σχήμα (το αρχικό τους όνομα ήταν New Yardbirds). Αν θέλουμε λοιπόν να δούμε τα πράγματα με τη σειρά, θα πρέπει να πάμε πίσω στο 1963 όταν ιδρύθηκαν οι Yardbirds και στις διεργασίες που έγιναν σ’ αυτούς μέχρι το 1966. Με λίγα λόγια, όταν δηλαδή οι Keith Relf (φωνή), Paul Samwell-Smith (μπάσο), Chris Dreja (κιθάρα), Jim McCarty (τύμπανα), και Anthony Topham (κιθάρα) ίδρυσαν τους πρώιμους Yardbirds. Αργότερα χρειάστηκε να φύγει ο Topham, να αντικατασταθεί από τον Eric Clapton, ο οποίος εν συνεχεία να αντικατασταθεί από τον Jeff Beck. Το 1966 χρειάστηκε να αποχωρήσει ο Smith που έπαιζε μπάσο, για να αντικατασταθεί από τον μπασίστα …..Jimmy Page! Εδώ είμαστε λοιπόν. Ο Page (εξαιρετικός κιθαρίστας και περιζήτητος session man της εποχής) συνέβαλε πάρα πολύ στην εικόνα, στον προσανατολισμό και στην ηχητική ταυτότητα των Yardbirds. Όταν ο Beck αποχώρησε, ο Page προσπάθησε να φτιάξει ένα νέο σχήμα που θα το ονόμαζε New Yardbirds, από το οποίο τελικά προέκυψαν οι Led Zeppelin. Για να κλείσω με το κεφάλαιο Yardbirds, θα μπορούσα να τους ονομάσω Φυτώριο αφού απ’ αυτούς προέκυψαν σημαντικές και σπουδαίες μπάντες για τη Βρετανική μουσική σκηνή. Με μια γρήγορη ματιά θα δούμε ότι με τα ατέλειωτα “φύγε εσύ, έλα εσύ”, σχηματίζονται από το Yardbirds φυτώριο οι Derek & the Dominos και η εν συνεχεία σπουδαία σόλο καριέρα του Clapton, οι Jeff Beck Group (Jeff Beck), οι Renaissance (Relf & McCarty) και βέβαια οι Led Zeppelin από τον Page. Ο Dreja ασχολήθηκε και έκανε επιτυχημένη καριέρα στη φωτογραφία. Οι Zep έστησαν τη δική τους εταιρεία, την Swan Song, (1974-75) υπογράφοντας συμβόλαια με τους Bad Company και τους Pretty Things. Το 1979 κατά τη διάρκεια των ηχογραφήσεων του "In Through The Out Door", ο Plant αποσύρθηκε λόγω του θανάτου του γιου του. Tο 1980 ο Bonham βρέθηκε νεκρός δηλητηριασμένος από αλκοόλ και τα υπόλοιπα μέλη αποφάσισαν να διαλύσουν το γκρουπ. O Jones εγκατέλειψε τις live εμφανίσεις και επικέντρωσε το ενδιαφέρον του σε παραγωγές και ενορχηστρώσεις, με πιο επιτυχημένη προσπάθεια το "Automatic For The People" των R.E.M. Oι Plant & Page ακολούθησαν σόλο καριέρες, αλλά συνεργάστηκαν και μεταξύ τους όπως θα δούμε παρακάτω.
* Jimmy Page:
(Κιθάρα, 9 Iανουαρίου 1944, Middlesex) Ένας από τους πέντε (για μένα) κορυφαίους κιθαρίστες της rock. Το περιοδικό Rolling Stone τον τοποθέτησε στην ένατη θέση στο Top 100 των κιθαριστών. Μπάντες που συμμετείχε:
-Yardbirds
-Led Zeppelin
-Honeydrippers
-Firm
-Coverdale-Page
-Page & Plant
-Black Crowes
-XYZ
Solo Δισκογραφία:
-Death Wish II Soundtrack (1982)
-The Honeydrippers: Volume One (1984, με τον Robert Plant)
-The Firm (1985)
-Mean Business (1986)
-Strange Land (1986, με τους Box of Frogs)
-Lucifer Rising (1987)
-Outrider (1988)
-Coverdale-Page (1993)
-No Quarter: Jimmy Page & Robert Plant Unledded (1994)
-Walking into Clarksdale (1998, με τον Robert Plant)
-Jimmy Page & The Black Crowes - Live at the Greek (2000)
* Robert Plant:
(Φωνή, 20 Αυγούστου 1948, West Bromwich) Η πιο σπουδαία (για μένα) φωνή της rock. Μπάντες που συμμετείχε:
-Band of Joy
-Led Zeppelin
-Honeydrippers
-Page & Plant
-Strange Sensation
Solo Δισκογραφία:
-Pictures at Eleven (1982)
-The Principle of Moments (1983)
-The Honeydrippers: Volume One (1984, με τον Jimmy Page)
-Shaken 'n' Stirred (1985)
-Now and Zen (1988)
-Manic Nirvana (1990)
-Fate of Nations (1993)
-No Quarter: Page & Plant Unledded (1994),
-Walking into Clarksdale (1998, με τον Jimmy Page)
-Dreamland (2002)
-Sixty Six to Timbuktu (2003)
-Mighty ReArranger (2005, με τους Strange Sensation)
-Nine Lives (2006, box set)
-Robert Plant and the Strange Sensation (2006, DVD)
* John Paul Jones:
(Μπάσο & Πλήκτρα, 31 Iανουαρίου 1946, London) Ο πιο υποτιμημένος μουσικός σε όλη την ιστορία της Rock μέχρι σήμερα. Μαζί με τον Bonzo, έδωσαν jazz background στη μπάντα.Solo Δισκογραφία:
-Baja/A Foggy Day in Vietnam (1964, single)
-Scream for Help (1985) (soundtrack)
-The Sporting Life (1994, με την Diamanda Galás)
-Zooma (1999)
-The Thunderthief (2001)
Πληροφορία: Τον Φεβρουάριο του 2006, ανακοίνωσε ότι βρίσκεται στο στούντιο και ετοιμάζει καινούργιο album. Προς το παρόν όμως, δεν υπάρχουν νεώτερα.
* John Bonham:
(Τύμπανα, 31 Mαίου 1947, Birmingham - 25 Σεπτεμβρίου 1980). Καλός ντράμερ (ξεμέθυστος)1968:Led Zeppelin
1969: Led Zeppelin II
1970: Led Zeppelin III
1971: Led Zeppelin IV
1973: Houses Of The Holy
1975: Physical Graffiti
1976: Presence
1976: The Song Remains The Same
1979: In Through The Out Door
1982: Coda
1997: BBC Sessions
2003: How The West Was Won
* LED ZEPPELIN (Το Επαναστατικό & το Καλύτερο, 1968)
Tracks: 1) Good Times Bad Times, 2) Babe I'm Gonna Leave You, 3) You Shook Me, 4) Dazed And Confused, 5) Your Time Is Gonna Come, 6) Black Mountain Side, 7) Communication Breakdown, 8) I Can't Quit You Baby, 9) How Many More Times.
Μαζί με το In The Court Of The Crimson King, των King Crimson είναι από τα μοναδικά ντεμπούτα albums που και οι δύο αυτές μπάντες, δεν κατάφεραν να επαναλάβουν ποτέ σε ολόκληρη την καριέρα τους. Είναι με μία λέξη Ανεπανάληπτο. Εντάξει, ξέρω ότι πολλοί προτιμούν το III ή το IV, και ίσως δεν δίνουν μία για αυτό το ντεμπούτο. Όμως: Ξανα-ακούστε το και ξανα-σκεφτείτε το!!! Αντίθετα από τους Beatles, οι Zep έφεραν στη rock την επανάσταση μόνο μία φορά και την έφεραν με αυτό το album. Εδώ έχουμε πολύ σημαντικά πράγματα. Παρ’ όλο που αρχίζει με την ανούσια μελωδία του 'Good Times Bad Times', έρχεται καπάκι το 'Babe I'm Gonna Leave You' και τι να λέμε τώρα… Είναι η πρώτη φορά που ανθρώπινη φωνή δίνει τέτοια έκταση και τέτοιο μεγαλείο σε τραγούδισμα. Τραυλίζει, ουρλιάζει, φωνάζει, διστάζει, κλαίει και παρεμβάλλει κάθε λίγο –στην παραδοσιακή αυτή μπαλάντα- τα "ah-ahs" & "oh-ohs", σε σωστότατη χρήση. Το πάθος του Page για τη folk είναι πασιφανές και θα ‘λεγα πως είναι ότι καλύτερο έχουν κάνει ποτέ τους, με τον Robert σε στιγμή απελπιστικά …..ελπιδοφόρα!!! 'I... said ...that's when ...it's calling me ...baaack ...hooooooooοooooooome.', με την τελευταία νότα να πέφτει κι αυτή ζαλισμένη από τη φωνή του.
Και θα πω εδώ κάτι υποκειμενικό. Ο Plant είναι για μένα η πιο σπουδαία, η πιο μεγάλη, η πιο καλή και η πιο ενδιαφέρουσα φωνή -σε ότι έχει φανεί μέχρι τώρα- στη rock μουσική και μην σπεύσετε να μου γράψετε τώρα σχόλια του τύπου “ρε μεγάλε τον Mercury τον ξέχασες” ή “ρε Ορφέα, ο Dio δεν σου αρέσει;” ή “μόνο ο Ozzy είναι τραγουδισταράς” κλπ…κλπ… Ο καθένας έχει τα γούστα του, αλλά πέρα απ’ αυτό, πρέπει να τακτοποιούμε και κάποια πράγματα. Να τα βάζουμε δηλαδή εκεί που πρέπει να βρίσκονται και αυτό δεν έχει να κάνει με το τι μας αρέσει. Για μένα λοιπόν, ο μόνιμος πελάτης του Blue Note (ναι για τον Plant λέω), είναι top. Έχει πιο σπουδαία φωνή ακόμα και από τον Jagger που είναι κολλητός μου. (Συγνώμη Mick αλλά κάποια πράγματα πρέπει να τα λέμε όπως είναι. Το ξέρεις κι εσύ αυτό, όπως ξέρεις επίσης ότι από τον Robert, αγαπάω περισσότερο εσένα. Αυτό όμως –όπως είπα- είναι άλλο!)
Το 'You Shook Me' που ακολουθεί είναι classic blues και το έχει πει ο Rod Stewart με το γκρουπ του Jeff Beck, αλλά εδώ είναι πιο εφετζίδικο. Η μπάντα είναι τέλεια. Όλοι λειτουργούν άψογα στο πόστο τους, η συνεργασία Page-Plant στην κιθάρα και στη φωνή είναι ανεπανάληπτη και είναι ΚΑΙ αυτό το κομμάτι κάτι που δεν έκαναν ποτέ ξανά. Το 'Dazed And Confused', είναι το πιο heavy του album και μπορεί να είναι και το πιο heavy για ολόκληρη τη δεκαετία του 60. Θα μπορούσα να μην αναφέρω τα υπόλοιπα κομμάτια, γιατί αυτά τα τρία μόνο, κάνουν το album μοναδικό και ανεπανάληπτο. Κανένα από τα υπόλοιπα δεν είναι σαν κι αυτά, αλλά και κανένα από τα υπόλοιπα δεν είναι αμελητέο.
'Good Times Bad Times', 'Your Time Is Gonna Come', 'Black Mountain Side', 'Communication Breakdown', 'I Can't Quit You Baby', 'How Many More Times'. Είναι όλα ένα κι ένα!!
Σχόλιο: Βαρύ, αιχμηρό, στομφώδες, σκληρό και ασυμβίβαστο για την εποχή του. Σας χρειάζεται, πιστέψτε με! Το θέλετε και το θέλετε …..πάρα πολύ!!!
* LED ZEPPELIN II (1969)
Tracks: 1) Whole Lotta Love, 2) What Is And What Should Never Be, 3) The Lemon Song, 4) Thank You, 5) Heartbreaker, 6) Living Loving Maid, (She's Just A Woman), 7) Ramble On, 8) Moby Dick, 9) Bring It On Home.
Λοιπόν εδώ πήρανε το 'Dazed And Confused' από το προηγούμενο, το “άρμεξαν” και έφτιαξαν ένα καινούργιο album με βρώμικο και heavy rock ήχο που θα κάνει τους λάτρεις της pop να αποκτήσουν πονοκέφαλο πριν καν φτάσουν στη μέση. Είναι πάρα πολύ καλοί. Μηνύθηκαν για κλοπή στα 'Whole Lotta Love' & 'Lemon Song', αλλά τα περισσότερα –τουλάχιστον- από τα riffs του album είναι του Page. Ανοίγει με το 'Whole Lotta Love'. Καταπληκτικό κομμάτι. Έχει διάσημα και ανεπανάληπτα πράγματα μέσα. Έχει το διάσημο riff που ενσωματώνει ολόκληρο το heavy metal, το διάσημο σολάρισμα και το διάσημο “οργασμικό” μέρος.
Κατά τα άλλα, τα 'Heartbreaker' & 'Living Loving Maid' είναι heavy και το 'Lemon Song' είναι medley. Στα 'What Is And What Should Never Be' & 'Ramble On', Ο Plant βυθίζεται στις ιστορίες του Tolkien. Θα ασχοληθούμε μ’ αυτά στο τέλος του άρθρου. 'What Is': Έξοχο το κιθαριστικό σολάρισμα. Τα υπόλοιπα κομμάτια δεν είναι και τόσο καλά. Το 'Thank You' θα μπορούσε να μην υπάρχει αλλά δεν πειράζει και το σολάρισμα του Bonham στο 'Moby Dick' αρχίζει όμορφα αλλά εξελισσόμενο γίνεται βαρετό. Το album τελειώνει με το 'Bring It On Home' όπου μιμούνται τα Delta songs.
Σχόλιο: Βρίσκεται πολύ κοντά στο προηγούμενο. Αρχίζει υπέροχα, δεν τελειώνει και τόσο καλά, αλλά μην ανησυχείτε. Έχουν ακόμα πολλά γκάζια στο …..τσεπάκι!! Πάντως, έστω και μόνο για τα 'Whole Lotta Love' & 'Lemon Song', είναι must!!!
* LED ZEPPELIN III (1970)
Tracks: 1) Immigrant Song, 2) Friends, 3) Celebration Day, 4) Since I've Been Loving You, 5) Out On The Tiles, 6) Gallows Pole, 7) Tangerine, 8) That's The Way, 9) Bron-Y-Aur Stomp, 10) Hats Off To (Roy) Harper.
Να ‘μαστε πάλι! Φέρτε την αγελάδα με την ταμπέλα 'Babe I'm Gonna Leave You' να την αρμέξουμε και να κάνουμε το III. Δεν ξέρω, αλλά μπορεί οι Page & Plant να βαρέθηκαν τις κάθε λίγο μηνύσεις από διάφορους παλιούς μπλουζίστες για κλεμμένα riffs και μελωδίες, αλλά αυτό έχει να κάνει με τον μάνατζέρ τους, τον Peter Grant που είχε αυτή την ιδέα (Μη σας κάνει εντύπωση αυτό. Και οι Deep Purple έχουν τέτοια περιστατικά στο μητρώο τους). Στο III λοιπόν αποφασίζουν να γράψουν δικό τους υλικό, αλλά δεν είναι οι “Μάγοι Τραγουδοποιοί” για να μαστορεύουν διαχρονικές μελωδίες. Διαφωνείτε; Ναι ξέρω… Θα μου πείτε ότι έγραψαν όμορφα τραγούδια –και συμφωνώ- αλλά θα πρέπει να παραδεχτείτε ότι η συνταγές αυτών των όμορφων τραγουδιών, δεν είχαν μέσα κανενός είδους Καρύκευμα που να το ‘φτιαξε ένας Μάγος με τα ….ξόρκια του. Στην αρχή του άρθρου, τους αποκάλεσα Μαγικούς. Άλλο είναι όμως το να είναι κανείς Μαγικός και άλλο το να είναι Μάγος (και ας του ταιριάζει η No. 1 κάρτα της τράπουλας Ταρώ που είναι ο Μάγος. Αναρωτιέστε για ποιον το λέω αυτό; Ε…καλά…θα το συναντήσετε παρακάτω). Υποθέτω λοιπόν, ότι όσοι είστε θαυμαστές τους, θα διαφωνήσετε μαζί μου εάν γράψω ότι αυτό το album είναι σχεδόν ένα τίποτα, ακόμα και αν τα κομμάτια του βρίσκονται πάρα πολύ κοντά στο 'Babe I'm Gonna Leave You'. Λοιπόν: Το album περιέχει μόνο ένα classic, αυτό είναι το 'Since I've Been Loving You' και πρέπει να σας πω ότι η μελωδία του παραπέμπει στο 'Double Trouble' του Otis Rush. Προς το παρόν, πάμε πάλι πίσω στο Led Zep I γιατί αυτό είναι που αξίζει μέχρι εδώ. Το μοναδικό heavy είναι το 'Immigrant Song', που “πατάει” σε φολκλορική βάση, αλλά εάν θέλετε -σώνει και καλά- ένα viking song, προτιμήστε το 'Achilles' Last Stand' ή ακόμα καλύτερα το 'No Quarter' που έχει πραγματικά 'Norse' ατμόσφαιρα. Το 'Celebration Day' δεν είναι κακό, αλλά το έργο αυτό το έχουμε ξαναδεί στην αίθουσα του Led Zep I με το 'Communication Breakdown' και όσο για το 'Out On The Tiles' καλύτερα να αφήνουμε αυτά τα τίποτα στους Aerosmith, στους AC/DC και στους Nazareth. Οι Zep, βρίσκονται -έτσι κι αλλιώς- πολύ ψηλότερα απ’ αυτούς και αν μεταξύ των αναγνωστών μου υπάρχουν θαυμαστές των τριών αυτών συγκροτημάτων, τους συμβουλεύω να μην ασχολούνται με τα καρμπόν, αλλά να προτιμήσουν το πρωτότυπο. Το υπόλοιπο του album είναι σχεδόν ακουστικό με το 'Friends' να κοπιάρει τη δομή του 'As You Said' των Cream και με το 'Gallows Pole' να ξεχωρίζει κραυγαλέα. Όμορφες μελωδίες έχουν και τα 'That's The Way' & 'Tangerine', όπου ο Page με τις ακουστικές του κιθάρες, βρίσκεται στα καλύτερά του.
Το album κλείνει με το 'Hats Off To (Roy) Harper' και δεν ξέρω τι έχει να κάνει ο Roy Harper (αξιοσέβαστος blues/folk performer) με αυτό. Ίσως κλήθηκε από τον Page να το τραγουδήσει όπως τον κάλεσε και ο Waters να τραγουδήσει το 'Have A Cigar'. Το κομμάτι μοιάζει με το 'Bring It On Home'.
Σχόλιο: Πειραματίζονται και κάνουν πάρα πολύ καλά. Όταν γράφω τη φράση σχεδόν τίποτα, δεν τη γράφω για να τους υποτιμήσω, ή να τους “θάψω”. Τη γράφω επειδή τους αγαπώ και έχω/είχα απαιτήσεις. Τη γράφω επειδή μου χαλά(σα)νε τη χημεία που έχει/είχε αναπτυχθεί μεταξύ μας. Όσο για το γκάζι, θα το σανιδώσουνε στο επόμενο!
* LED ZEPPELIN IV (Το Πεμπτουσιακό, 1971)
Tracks: 1) Black Dog, 2) Rock And Roll, 3) The Battle Of Evermore, 4) Stairway To Heaven, 5) Misty Mountain Hop, 6) Four Sticks, 7) Going To California, 8) When The Levee Breaks.
Πρόκειται για ένα από τα πιο διάσημα albums της rock ιστορίας και οφείλει βέβαια τη φήμη του τόσο στο περίφημο 'Stairway To Heaven, όσο και στη μυστικιστική του ατμόσφαιρα και στη μυθολογία περί κρυφών μηνυμάτων και συμβόλων που το περιβάλλει. Θα μιλήσουμε όμως γι αυτά αργότερα. Δεν είναι κακό album, αλλά αν πρόκειται για ένα αριστουργηματικό album, είναι σίγουρα το τελευταίο τους. Είναι όμως ένα album των Zep αυτό; Παίζουν οι ίδιοι; Είναι αυτοί που έχουν γράψει τα τραγούδια; Ποιος μας το εγγυάται; Στο εξώφυλλο δεν υπάρχει καμιά πληροφορία. Όλοι το λέμε IV και φυσικά για το αν παίζουν αυτοί ή όχι …αστειεύομαι! Εντάξει; Ανοίγει με το 'Black Dog' και δεν ξέρω αν το riff έχει να κάνει με τον Page, αλλά εμένα μου θυμίζει το 'Oh Well' των Fleetwood Mac και το 'Young Man Blues' των Who. Μήπως το σκαλίζω υπερβολικά το πράγμα; Η ατμόσφαιρα πάντως, δεν έχει καμία σχέση ούτε με τους Who, ούτε με τους Fleetwood Mac.
Το 'Rock And Roll' μπαίνει με τύμπανα a la 'Keep-A-Knockin' του Little Richard και αν δεν υπήρχε το 'Stairway' μπορεί να ήταν και το καλύτερο κομμάτι εδώ μέσα.
Στο 'Battle Of Evermore' ο Page, παίζει μαντολίνο και στα φωνητικά μαζί με τον Plant βρίσκεται η Sandy Denny. Με το 'Battle Of Evermore' αλλά και με το 'Misty Mountain Hop' θα ασχοληθούμε πιο κάτω.
Τα 'Going To California' & 'When The Levee Breaks' είναι πολύ καλά και δίνουν στο album μία concept αίσθηση. Η πρώτη πλευρά κλείνει με μία Ουράνια μπαλάντα ('Stairway') και η δεύτερη με ένα blues αποκάλυψη: ('When The Levee Breaks').
Όσο για το 'Stairway To Heaven', δεν έχει υπάρξει θα έλεγα συναρπαστικότερο κομμάτι απ’ αυτό. Εδώ θα βρείτε ολόκληρο το πνεύμα των 70’s. Όλα είναι εκπληκτικά, μοναδικά και ανεπανάληπτα. Εδώ βρίσκεται η γέννηση της heavy metal μπαλάντας. Εδώ βρίσκεται και η folk, εδώ βρίσκονται και οι Κέλτες, εδώ βρίσκονται και τα ……περίεργα (MusicHeaven/e-Περιοδικό/Μόνιμες Στήλες/Καμία Συμπάθεια για τον Διάβολο/Rock Αναφορές: Stairway to Heaven), που τελικά δεν είναι καθόλου περίεργα!!!
Σχόλιο: Πρόκειται για το songwriting peak της μπάντας. Τίποτα βέβαια δεν είναι συγκρίσιμο με το Led Zep I (Βλέπετε πόσο επιμένω σ’ αυτό;) Περιέχει όμως τα 'Rock And Roll' & 'Stairway To Heaven' Εντάξει; Εσένα το λέω!!!
* HOUSES OF THE HOLY (1973)
Tracks: 1) The Song Remains The Same, 2) The Rain Song, 3) Over The Hills And Far Away, 4) The Crunge, 5) Dancing Days, 6) D'Yer Mak'Er, 7) No Quarter, 8) The Ocean.
Δεν μπορώ να καταλάβω τι έκαναν εδώ. Είναι σαν να μπήκαν στο στούντιο και να έγραψαν ότι τους ήρθε στο μυαλό, έτσι όπως έκαναν οι Stones στο Black And Blue. Έχει φυσικά πολύ καλές στιγμές και να ένα κομμάτι εδώ που είναι το τελευταίο καλύτερο που έγραψαν. Εννοώ το 'No Quarter'. Αργό, μεγαλοπρεπές, μαγικό (να τη πάλι η λέξη), σκοτεινό (ωχ… κι αυτή) και επικό, με ήχους από τα synthesizers του J. P. Jones που φτιάχνουν μία πραγματικά παγωμένη Σκανδιναβική ατμόσφαιρα. Το ακούς και γυρίζεις το κεφάλι σου δεξιά και αριστερά να δεις που είναι ο δράκος. Τεντώνεις τα αυτιά σου να ακούσεις τα κουπιά από τα πλοία των Βίκινγκς. Υπερβάλλω; Καθόλου!!! Ξεχάστε το 'Battle Of Evermore'. Ξεχάστε το!! Ένα τραγούδι όμως, δεν κάνει ένα album. Ε καμιά φορά το κάνει δηλαδή κι αυτό εδώ τώρα το 'No Quarter' ρε παιδί μου είναι τόσο καλό, μα τόσο καλό που τα υπόλοιπα μοιάζουν σαν φτωχοί συγγενείς. Το 'Rain Song' είναι μία άψογη μπαλάντα, με τον Plant να ακούγεται τρυφερός όσο ποτέ, το 'Over The Hills And Far Away' είναι κλασικό rock και θα σας δυσαρεστήσω (;) αλλά θα γράψω ότι το 'Song Remains The Same', μουσικά δεν οδηγεί πουθενά. Δεν είναι σκοτεινό ούτε λαμπερό. Δεν είναι άσχημο ούτε ωραίο. Βαρετό θα το αποκαλέσω. Και η εξερεύνηση του καινούργιου πού είναι;
Λοιπόν στο 'Crunge' ο Plant μιμείται τον Leon Russell (γιατί βρε Robbie μου;), το 'D'yer Maker' το βρίσκω αστείο ή άσχετο με το προφίλ των Zep και θα πρέπει να περιμένουμε μέχρι το Physical Graffiti για να βρούμε τη μπάντα να επιστρέφει στη βάση των πρώτων της albums. Τώρα βέβαια, αυτό το 'Crunge' μπορεί να είναι και χιουμοριστικό. Ο Plant φωνάζει: 'I'm just looking for the bridge, has anybody seen the bridge?', και κάποιος άλλος (ο Page ίσως) συμπληρώνει: 'where's that confounded bridge?' και το τραγούδι κλείνει.
Σχόλιο: Οριακό για τις δημιουργικές τους ικανότητες.
* PHYSICAL GRAFFITI (1975)
Tracks: 1) Custard Pie, 2) The Rover, 3) In My Time Of Dying, 4) Houses Of The Holy, 5) Trampled Under Foot, 6) Kashmir, 7) In The Light, 8) Bron-Y-Aur, 9) Down By The Seaside, 10) Ten Years Gone, 11) Night Flight, 12) The Wanton Song, 13) Boogie With Stu, 14) Black Country Woman, 15) Sick Again.
Αυτό είναι μάλλον η κορυφή της πυραμίδας για τους Zep. Όλοι βρίσκονται σε καλή φόρμα, αλλά για ….λίγο!!! Οι κριτικές που έχει πάρει, είναι διχασμένες. Αυτό δεν είναι περίεργο. Είναι η μοίρα των διπλών albums αυτή. Το ίδιο έπαθαν (με τους δισκοκριτικούς εννοώ) και οι Rolling Stones στο Exile On Main Street. Έχεις τραγούδια για να καλύψεις ένα διπλό album? Ε κάντο. Δεν έχεις; Ε κάνε μονό βρε χρυσέ μου. Εδώ βέβαια υπάρχει και μία μεγάλη αλήθεια: Οι Zep ήταν λιγότερο ταλαντούχα μπάντα από τους Rolling Stones και μην πέσετε να με φάτε τώρα. Έτσι είναι τα πράγματα!!! Όσοι λατρεύουν βέβαια τον Page περισσότερο από τον Βούδα ή τον Αλλάχ, θα σπεύσουν να ρίξουν εμένα στην πυρά και να τοποθετήσουν το album στο 'Top 10' των καλύτερων δίσκων που ηχογραφήθηκαν στα τελευταία …….4.000 χρόνια!!! Ε ας μην είμαστε υπερβολικοί. Το 'Top 100' δεν σας κάνει; Το Physical Graffiti χαρακτηρίζεται από μία χαμηλού κόστους παραγωγή (Jimmyyyy….) και ηχεί σα να έχει χάσει η μπάντα τη φρεσκάδα της. Η ατμόσφαιρά του είναι 'jamming' a la Stones/Black And Blue και τα κομμάτια είναι ….αλουστράριστα!!! (Jimmyyyy….) Σε αρκετά κομμάτια είναι σα να ακούς τους Grand Funk Railroad και αυτό δεν είναι καθόλου κολακευτικό για τους Led Zeppelin. Οι GFR ήταν η πιο συντηρητική και στερούμενη φαντασίας μπάντα από όσες έχουν υπάρξει για το hard rock και τώρα οι παντοδύναμοι Led Zep, οι Βασιλιάδες της Σκοτεινιάς, κατρακυλούν στο επίπεδο του Mark Farner? (Jimmyyyy….)
Το 'Custard Pie' μπορεί να ακούγεται σαν ένα καλό heavy boogie, αλλά δεν είναι με τίποτα σαν το 'Black Dog' και το 'Wanton Song' θα μπορούσε να είναι ενσωματωμένο στο 'Custard Pie' χωρίς κανείς να το καταλάβει. Το 'Ten Years Gone' είναι πολύ soft για να είναι rock και από την άλλη δεν είναι ούτε μπαλάντα. Το 'In The Light' αξίζει μόνο για την εισαγωγή του. Το 'Rover' ακούγεται όμορφα, μέχρι να ανακαλύψεις ότι τα soft μέρη του, είναι copy από τα heavy μέρη του 'Stairway To Heaven'. Υπάρχουν και κομμάτια κομμένα από παλαιότερα albums, όπως το 'Houses Of The Holy' ή το 'Bron-Y-Aur'. Υπάρχει το πιανιστικό 'Boogie With Stu' με τον Ian Stewart (ο έκτος Rolling Stone) στο πιάνο και το άσχετο 'Black Country Woman'. Όσο για τα 'Down By The Seaside' & 'Wanton Song', δεν θα πάρω ευχαριστώ! Το 'Sick Again' που κλείνει το album, είναι ένα απόλυτο τίποτα. Ε αυτά είπαμε. Τα αφήνουμε για τους Aerosmith και τους AC/DC. Α ναι! Και για τους Grand Funk Railroad. Εμείς εδώ όμως, έχουμε αναπτύξει μία χημεία βρε παιδιά. Πάει δηλαδή; Τέλος;
Όχι…όχι!!! Δεν τελειώσαμε. Έχουμε κάτι ακόμα. Έχουμε το 'Trampled Underfoot', που είναι ένα από τα καλύτερά τους επιτεύγματα στο high-volume και στο high-energy funk rock, το παράξενο αλλά πολύ καλό 'In My Time Of Dying' και βέβαια το περίφημο 'Kashmir'. Ε να που έχουμε κάτι εδώ. Ευτυχώς λοιπόν που τα συγκοινωνούντα δοχεία λειτουργούν ακόμα. Ουφ!!!
Σχόλιο: Διπλό, μα μόνο για ….τρία κομμάτια;
* PRESENCE (1976)
Tracks: 1) Achilles' Last Stand, 2) For Your Life, 3) Royal Orleans, 4) Nobody's Fault But Mine, 5) Candy Store Rock, 6) Hots On For Nowhere, 7) Tea For One.
Αυτό το album θα ήταν καλύτερα να μην το έχουν κάνει. Ή θα μπορούσαν να πάρουν το καλύτερο κομμάτι από εδώ (γιατί μόνο ένα είναι) και μαζί με τα τρία καλά του Graffiti να κάνουν ένα άλλο album που να έχει μέσα τέσσερα καλά κομμάτια. Το γεγονός είναι ότι αυτή η περίοδος για τους Zep είναι εξαιρετικά άσχημη. Τα προβλήματα με την εφορία, ο εθισμός του Page στην ηρωίνη και του Bonham στο αλκοόλ, τα σπασμένα πόδια του Plant και το φάντασμα της αναπηρικής καρέκλας, απειλούν τη μπάντα με διάλυση. Το γεγονός ότι μπήκαν στο στούντιο και δούλεψαν παρέα, είναι ίσως και η αιτία που δεν διαλύθηκαν. Επειδή όμως το αποτέλεσμα σ’ αυτό το album είναι άθλιο, καλύτερα να είχαν διαλύσει. Τα χρόνια ανάμεσα στο 1968 και στο 1973 σημαδεύτηκαν με πειραματισμούς και καινοτομίες. Το Physical Graffiti ήρθε και τσιμεντάρισε αυτή την κληρονομιά των Zep, όχι βέβαια με τον καλύτερο τρόπο -όπως θα άξιζε- αλλά εν πάση περιπτώσει ανεκτά. Το μέταλλο του Presence είναι κατώτερης ποιότητας και πραγματικά, δεν έχει λόγο ύπαρξης. Ανοίγει με το 'Achilles' Last Stand' που είναι επικό και στις κιθάρες θυμίζει το 'Song Remains The Same' (που είναι ίδιου τύπου), αλλά εδώ είναι καλύτερες με τον Jimmy να riffάρει ικανοποιητικότατα (μάλλον για τελευταία φορά) και τον Robbie να κάνει ένα καταπληκτικό τραγούδισμα (έλα ξανά στο Blue Note εσύ και θα σε βάλω να πεις το “One More Cup Of Coffee” και το “Song To The Siren”).
To 'Nobody's Fault But Mine', μοιάζει σαν εξομολόγηση του Jimmy για τον εθισμό του και σώζεται στην κυριολεξία από τον Robbie που κάνει ένα πολύ καλό τραγούδισμα εδώ. Υπάρχουν άλλα τέσσερα κομμάτια που είναι κατώτερα ακόμα και από το τίποτα. Τι συνέβη; Τι συνέβη και δεν μπορούν πια να φτιάξουν 'Communication Breakdown' & 'Rock'n'Roll'?
Τα 'Royal Orleans' & 'Candy Store Rock' θα μπορούσε να τα έχει κάνει και η πιο μέτρια heavy metal μπάντα της εποχής. Το 'For Your Life' είναι λίίίίίίίίίίγο καλύτερο και το 'Hots On For Nowhere', κάνει ακριβώς αυτό που λέει ο τίτλος του: hots on for nowhere. Άσχημα τα πράγματα. Δείχνουν να μη μπορούν να κρατηθούν ζωντανοί και να μην έχουν το κουράγιο για εξερεύνηση, όπως οι Stones & Who. Δείχνουν εξαντλημένοι.
Κλείνουν με το 'Tea For One' και είναι σα να στραγγίζουν ακόμα και την τελευταία σταγόνα από το tea bag που όμως είναι ήδη στραγγισμένο και στεγνό!
Σχόλιο: Αχρείαστο! Όπως είπα και προηγουμένως, αυτά τα τρία albums (εννοώ μαζί με το 'Physical Graffiti' που είναι διπλό), θα ήταν καλύτερα να είναι ένα!
* THE SONG REMAINS THE SAME (Το Υποτιμημένο, 1976)
Tracks: 1) Rock And Roll, 2) Celebration Day, 3) The Song Remains The Same, 4) The Rain Song, 5) Dazed And Confused, 6) No Quarter, 7) Stairway To Heaven, 8) Moby Dick, 9) Whole Lotta Love.
Soundtrack από live που ηχογραφήθηκε το 1973 κατά τη διάρκεια της Houses Of The Holy περιοδείας με καλό υλικό. Είναι διπλό album και περιέχει μόνο 9 τραγούδια με διάρκεια περίπου ή και πάνω από 10 λεπτά το καθένα, που δεν έχουν καμία σχέση με τα κομμάτια του στούντιο. Το 'Rock And Roll' ακούγεται ακατέργαστο a la Pete Townshend, τα 'Song Remains The Same' & 'Celebration Day' δεν είναι και τόσο εντυπωσιακά, παρ’ όλο που ο Page τα “δίνει όλα” και το 'Rain Song' γίνεται ευγενικό και 'orchestral' χάρη στο Mellotron του J. P. Jones.
Το 'No Quarter' είναι άψογο (μα σας το είπα, πρόκειται για κομματάρα) με τον Plant να κάνει εδώ το καλύτερό του τραγούδισμα, το 'Stairway To Heaven' είναι μια χαρά, το 'Moby Dick' γίνεται βαρετό με τα υπερβολικά drum solos και το 'Whole Lotta Love' σου κόβει την ανάσα.
Και μετά… μετά, έχουμε το 'Dazed And Confused'. …..27 λεπτά κομμάτι!! Όλη τους η καριέρα συμπυκνώνεται εδώ! Τίποτα άλλο!
Σχόλιο: Δεν έχει άσχημα τραγούδια, αλλά τα καλά ήθελαν καλύτερη μεταχείριση. Αν αγαπάτε τον στιχουργό Plant, τότε θα σας λείψουν τα σκοτεινά του στιχάκια και θα σας ενοχλήσουν τα παρατραβηγμένα σολαρίσματα του κιθαρίστα Page. Θα το ακούσετε μία φορά και θα το βάλετε στο ράφι. Αξίζει πάντως να έχετε το dvd.
* IN THROUGH THE OUT DOOR (Το Κύκνειο Άσμα, 1979)
Tracks: 1) In The Evening, 2) South Bound Saurez, 3) Fool In The Rain, 4) Hot Dog, 5) Carouselambra, 6) All My Love, 7) I'm Gonna Crawl.
Και μετά το flash-back του Song ερχόμαστε πάλι στο παρόν. Πού είχαμε μείνει; Α ναι… Λέγαμε ότι είναι εξαντλημένοι και αυτό το επιβεβαιώνουν στο “Κύκνειο Άσμα” τους. Τα περισσότερα κομμάτια εδώ, έχουν γραφτεί από τον J. P. Jones, ή αν θέλετε, αυτός είναι το πιο σημαντικό πρόσωπο μέσα στο στούντιο. Εδώ δεν έχουμε 'No Quarter'! Ο Jones με επιρροές από pop & new wave κάνει τα κομμάτια του δίσκου να ακούγονται σύγχρονα, προσπαθώντας να κάνει ένα album συναρπαστικό. Είναι όμως συναρπαστικό; Όχι, γιατί έχουμε προβλήματα. Ο Plant θρηνεί τον χαμένο του γιο, ο Jimmy είναι βυθισμένος στην ηρωίνη και ο Bonzo αργοπεθαίνει από το αλκοόλ. Σαν τους Who του 1978 ένα πράμα. Μόνο που αυτοί είχαν την τραγουδοποιία του Townshend για στήριγμα. Ο Townshend όμως δεν είναι στους Zep. Είναι στους Who. Ο ήχος είναι σκοτεινός (ωραία!!!), αλλά είναι κουρασμένος. Οι Bonzo & Jimmy παίζουν και δεν παίζουν και ο Robbie είναι η σκιά του εαυτού του. Έχει ελάχιστες καλές στιγμές. Το δεκάλεπτο 'Carouselambra' το βαριέσαι. Αφήστε δηλαδή που προς το φινάλε το γυρίζουν σε …..disco!!! Σχεδίαζαν άραγε να βρεθούν προς τη disco μεριά; (Jooooooones….) Ευτυχώς δηλαδή που διέλυσαν αργότερα.
Πάρτε ένα synthesizer και προγραμματίστε το να παίζει για δέκα λεπτά μία ακολουθία ακόρντων. Φιμώστε τον Plant ώστε να μη μπορεί να βγάλει άχνα και βάλτε τον Bonzo να παίζει τύμπανα κατά τη διάρκεια ενός εμφράγματος. Αποτέλεσμα; 'In The Evening'. Πάρτε τώρα τον Jimmy, δώστε του τη δόση του και μόλις αρχίσει να γέρνει στο μαξιλάρι, βάλτε τον να σολάρει. Αποτέλεσμα; 'Fool In The Rain'.
Το album σώζεται από τα υπόλοιπα τέσσερα κομμάτια. Σώζεται (κάπως) από τα 'South Bound Saurez', & 'Hot Dog', και σώζεται (περισσότερο) από το 'All Of My Love' που είναι το πιο γνωστό του δίσκου και είναι αφιερωμένο στο γιο του Plant. Ίσως γι αυτό είναι πάρα πολύ καλός εδώ ο Robbie. Σώζεται όμως (ασφαλώς) από το 'I'm Gonna Crawl' που είναι το καλύτερο κομμάτι και κλείνει το δίσκο. Μία απελπισμένη ερωτική μπαλάντα στην οποία ακόμα και ο Jimmy είναι στα καλύτερά του. Σας θυμίζει μήπως το 'Babe I'm Gonna Leave You' από το πρώτο τους album? Είναι επειδή ο κύκλος …..έκλεισε!!!
Πιστεύω ότι ακόμα και αν δεν πέθαινε ο Bonzo, αυτό θα ήταν το τελευταίο τους album. Ο θάνατός του, δεν ήταν ένα γεγονός που έκοψε απότομα την καριέρα μιας μπάντας που μεσουρανούσε, αλλά ήταν η βολική δικαιολογία για να πάρουν την απόφαση να το διαλύσουν. Αν συνέχιζαν, θα καταντούσαν παρωδία του εαυτού τους. Το In Through The Out Door ξεκίνησε αυτή τη διαδικασία, γιατί η synth-pop που ο J. P. Jones πρότεινε σ’ αυτό το album, δεν ήταν -εδώ που τα λέμε- και η ενδεδειγμένη κατεύθυνση για μία μπάντα όπως οι Led Zeppelin. Έτσι δεν είναι; “Because something is happening and you don’t know what it is. Do you Mr. Jones?”
Σχόλιο: Δεν είναι άσχημο. Είναι όμως ένα παράξενο “Κύκνειο Άσμα” και ευτυχώς που μετά απ’ αυτό, διέλυσαν.
* CODA (Το Χειρότερο, 1982)
Tracks: 1) We're Gonna Groove, 2) Poor Tom, 3) I Can't Quit You Baby, 4) Walter's Walk, 5) Ozone Baby, 6) Darlene, 7) Bonzo's Montreux, 8) Wearing And Tearing.
Ε λοιπόν, ή ο Jimmy ξέμεινε από λεφτά, ή η νοσταλγία τον βούτηξε από το λαιμό. Δεν υπάρχει κανένα album που να καταστρέφει τη φήμη των Led Zeppelin περισσότερο από το Coda. Κομμένα κομμάτια από την πρώιμή τους καριέρα και δεν ακούγεται κανένα από αυτά. Τουλάχιστον για μένα. Οι λάτρεις της heavy metal ίσως να το ακούν ευχάριστα. Εγώ …..δεν μπορώ!!! Μόνο τρία κομμάτια σώζονται ….κάπως. Η διασκευή του 'We're Gonna Groove' του B. B. King, το 'Poor Tom' και το 'Bonzo's Montreux' που είναι ένα από τα καλύτερα drum solo στην ιστορία της rock και είναι να απορεί κανείς που δεν έβαλαν ένα τέτοιο drum solo στο 'Moby Dick'.
Πίστευα ότι τα χειρότερα κομμάτια τα είχαν στο Presence, μέχρι που ήρθε το Coda. To 'Wearing And Tearing' είναι ότι χειρότερο έχω ακούσει ποτέ στη ζωή μου.
'Ya know, ya know, ya know, ya know, ya know, ya know...'
Αν άκουγα τυχαία στο ραδιόφωνο να λένε αυτό το τραγούδι οι KISS, θα άλλαζα σταθμό χωρίς δεύτερη σκέψη. Να το ακούω όμως από τους Led Zeppelin που τους έχω αγαπήσει και τους σέβομαι, είναι “knife in my heart” όπως λέει και ο Jagger ο κολλητός μου.
Τα υπόλοιπα κομμάτια, διαγωνίζονται να γίνουν χειρότερα απ’ αυτό και ευτυχώς που δεν τα καταφέρνουν. 'Ozone Baby', 'Darlene', 'Walter's Walk', 'I Can't Quit You Baby' και δεν μπορώ να καταλάβω, γιατί ο Jimmy επέτρεψε να γίνει αυτό το album.
Σχόλιο: Καλύτερα να μην το έκαναν. Μπροστά του, το Presence είναι ….αριστούργημα!!!
* BBC SESSIONS (Το Καλύτερο Live, 1997)
Tracks:
CD I: 1) You Shook Me, 2) I Can't Quit You Baby, 3) Communication Breakdown, 4) Dazed And Confused, 5) The Girl I Love She Got Long Black Wavy Hair, 6) What Is And What Should Never Be, 7) Communication Breakdown, 8) Travelling Riverside Blues, 9) Whole Lotta Love, 10) Somethin' Else, 11) Communication Breakdown, 12) I Can't Quit You Baby, 13) You Shook Me, 14) How Many More Times,
CD II: 1) Immigrant Song, 2) Heartbreaker, 3) Since I've Been Loving You, 4) Black Dog, 5) Dazed And Confused, 6) Stairway To Heaven, 7) Going To California, 8) That's The Way, 9) Whole Lotta Love (Medley) , 10) Thank You.
Ο Θεός να ευλογεί το BBC και δεν χρειάζεται να το πω ή να το γράψω, αλλά αυτή η συλλογή είναι ότι καλύτερο υπάρχει ακόμα και για τον περιστασιακό ακροατή των Zep. Τα κομμάτια, δεν φτάνουν χρονολογικά μακρύτερα από το IV, αλλά δεν βλέπω το λόγο, γιατί να υπάρχουν τρεις παρόμοιες εκτελέσεις του 'Communication Breakdown', δύο του 'You Shook Me', δύο του 'I Can't Quit You Baby', δύο του 'Dazed And Confused' και δύο του 'Whole Lotta Love'. Γιατί; Δεν είχαν άλλα κομμάτια να βάλουν; Τα 'I Can't Quit You Baby' & 'Communication Breakdown' ήταν αρκετά για μία φορά. Όσο για το 'Whole Lotta Love' στη δεύτερη εκτέλεση γίνεται medley και λες οκ!!!
Τα 'How Many More Times', 'What Is And What Should Never Be' & 'Rambling On' είναι πολύ καλά. Το 'Stairway To Heaven' είναι καλύτερο από το live του Song Remains The Same και τα 'Black Dog' & 'Heartbreaker' βγαίνουν πολύ καλά και αυτά.
Δεν γνωρίζετε τους Led Zeppelin? Δεν τους έχετε ακούσει ποτέ; Αυτή η συλλογή είναι ότι πρέπει για την πρώτη σας επίσκεψη/ακρόαση.
Σχόλιο: Ανήκει στις Let’s please everybody συλλογές. Θα ευχαριστηθούν οι ….πάντες!!!
* HOW THE WEST WAS WON (2003)
Tracks: 1) LA Drone, 2) Immigrant Song, 3) Black Dog, 4) Over The Hills And Far Away, 5) Since I've Been Loving You, 6) Stairway To Heaven, 7) Going To California, 8) That's The Way, 9) Bron-Y-Aur Stomp, 10) Dazed And Confused, 11) What Is And What Should Never Be, 12) Dancing Days, 13) Moby Dick, 14) Whole Lotta Love, 15) Rock And Roll, 16) The Ocean, 17) Bring It On Home.
Μετά από τις καθυστερημένες κυκλοφορίες του Song Remains The Same (που ηχογραφήθηκε το 1973 αλλά κυκλοφόρησε το 1976) και του BBC Sessions (που ηχογραφήθηκε στην περίοδο 1969 -71 αλλά κυκλοφόρησε το 1997), έρχεται το τρίτο live album των Zep επίσης καθυστερημένο. Το How The West Was Won ηχογραφήθηκε στο Los Angeles σε δύο “κολλητές” συναυλίες που έδωσαν εκεί οι Zep στις 25 & 27 Ιουνίου του 1972. “Βρήκα το αδύνατο σημείον του κι αυτό είναι μείον του, κι αυτό είναι μείον του”. Μείον του λοιπόν είναι το 'Moby Dick' που κρατάει είκοσι ολόκληρα λεπτά.
Έχει όμως πολλά σύν: 'Stairway To Heaven', 'Going To California', 'That's The Way', 'The Crunge', 'Dazed And Confused' & 'Whole Lotta Love', αλλά εξακολουθώ να θεωρώ το BBC Sessions σαν το καλύτερο live album που έκαναν οι Led Zeppelin.
Σχόλιο: Στα πρώτα τους lives, δεν έπαιζαν το 'Stairway To Heaven' γιατί δεν το είχαν γράψει ακόμα. Εκεί όμως έπαιζαν σίγουρα το “Baby I’m Gonna Leave You” και αν το είχαν βάλει εδώ, θα πρόσθεταν σίγουρα σ’ αυτό το album περισσότερους πόντους.
Κάπου εδώ, θα τέλειωνα το άρθρο, θα παρέθετα τη βιβλιογραφία μου και θα σας ευχαριστούσα για την ανάγνωση. Έλα όμως που έχουμε και άλλα πράγματα να πούμε. Και τι έχουμε να πούμε δηλαδή; Χμμμ….
Δείτε: Ένας νεαρός άνδρας με μακριά ξανθά μαλλιά, σύμβολο της δύναμης, του σεξ, της τέχνης και του ταλέντου, παίρνει κεντρική θέση στη σκηνή ανάμεσα σε τρεις άλλους. Είναι ο Robert Plant με τη μπάντα που για 12 χρόνια, υπήρξε η αρχέτυπη metal rock μπάντα. Είναι οι Led Zeppelin.
Όλη αυτή η φημολογία για το ανάποδο παίξιμο, για τα κρυφά μηνύματα, για τη μαύρη μαγεία και τον σατανισμό που ορισμένοι επιτήδειοι τους προσάπτουν (θέματα που πηγαινοέρχονται ΚΑΙ στο forum), με αναγκάζουν να ασχοληθώ περισσότερο με την κορυφαία αυτή μπάντα. Αυτό βέβαια δεν θα το κάνω με το ζόρι. Θα το κάνω επειδή το θέλω. Άλλωστε, είναι ευκαιρία να μάθω κάτι ακόμα. Λίγο πιο κάτω, θα δούμε την ανάλυση μερικών στίχων του Plant, αλλά και την πηγή της έμπνευσής του. Αρκετά πιο πριν όμως, ανέφερα κάτι για έναν Μάγο. Ε λοιπόν, ας τον ….αντιμετωπίσουμε!!!
* Jimmy Page (Magician)
Η No. 1 κάρτα της Ταρώ, είναι ο Μάγος και είναι σαν τον Jimmy Page, τον αρχηγό και τον δημιουργό των Led Zeppelin. Ο Μάγος συνιστά ένα πρόσωπο που έχει την ικανότητα να παίρνει διάφορα συστατικά και να τα μεταβάλλει σε ένα άλλο πράγμα καινούργιο. Έχει την ικανότητα να μετατρέπει τις ιδέες σε πράξη. Είναι ο Οραματιστής.
* Robert Plant (Sun)
Ο Ήλιος ακτινοβολεί Φως και Θερμότητα, όπως ο Robert Plant. Όλα γυρίζουν γύρω από τον Ήλιο γιατί αυτός είναι το επίκεντρο όπως και ο Robert Plant. Ο Ήλιος στις κάρτες Ταρώ είναι το No. 19 που το συνθέτουν ο αριθμός 1 που είναι ο Μάγος/Page και ο αριθμός 9 που είναι ο Ερημίτης. (Ο αναζητητής της Αλήθειας και ο Φιλόσοφος) Ο Robert Plant δηλαδή.
* John Bonham (Chariot)
Το Άρμα έχει το No. 7 και απεικονίζει έναν άνθρωπο πάνω σε ένα Άρμα (ένα αυτοκίνητο αν θέλετε). Ο John Bonham λάτρευε τα αυτοκίνητα και αγαπούσε τα ταξίδια και τις περιοδείες με τους Zep.
* John Paul Jones (Temperance)
Η Εγκράτεια έχει το No. 14. Ο John Paul Jones είναι ο εγκρατής, ο ήσυχος, ο ευγενικός, ο ενορχηστρωτής και είναι αυτός που έφερε στους Zep ισορροπία και αρμονία.
(ή αλλιώς, η σχέση των Led Zeppelin με τον Tolkien)
Ήδη από το ντεμπούτο των Zep (1968), είχαν αρχίσει πολλά να λέγονται και θα λέγονται (υποθέτω) ακόμα και στο μέλλον, ότι δηλαδή πούλησαν την ψυχή τους στον Διάβολο για να κερδίσουν δόξα, φήμη και χρήματα. Αστείες και ανόητες θεωρώ αυτές τις φήμες. Στην ουσία πρόκειται για ένα μεγάλο μπέρδεμα και χρειάζεται να προσέχουμε στο χειρισμό της γλώσσας, γιατί άλλο πράγμα είναι ο Μυστικισμός και άλλο ο Σατανισμός. Συνιστώ λοιπόν σοβαρότητα και μακριά από τις ανόητες φήμες. Ας βάλει ο καθένας το μυαλό του κάτω να σκεφτεί. Ας ερευνήσει, ας ψάξει, ας διαβάσει, ας μελετήσει, ας ….δεν ξέρω τι θα κάνει, αλλά το πράγμα είναι απλό.
Οι Led Zeppelin, όπως όλοι οι καλλιτέχνες, χρειάζονταν έμπνευση. Οι Jones & Bonham είπαμε ότι έδωσαν ένα Jazz background στη μπάντα, αλλά οι Plant & Page έδωσαν blues & folk. Σ’ αυτό, έδεσαν πολύ καλά οι δυο τους και να πως έχει: Ο Jimmy ενώ ήταν ακόμα στο γυμνάσιο, ξεκίνησε το ταξίδι του μέσα στη μουσική, μελετώντας τα blues. Ο Robert (πολύ πριν ακόμα οι Zep δημιουργηθούν), σπούδαζε κι αυτός μουσική blues. Ταξιδεύοντας στην Αγγλία και δουλεύοντας μαζί με πολλούς μπλουζίστες, εξέλιξε ένα δικό του μοναδικό στυλ. Ωστόσο αυτοί οι δυο, είχαν και επιρροές από τη folk μουσική και η folk μουσική που κυριαρχούσε στα τραγούδια τους, ήταν η Κέλτικη μουσική. Η μουσική παράδοση της πατρίδας τους δηλαδή. Παράλληλα, τους γοήτευε και η μυθολογία της πατρίδας τους (Κέλτικη μυθολογία) και γιατί όχι; Έτσι ο Jimmy έγινε γνωστός σαν “Σκοτεινός Κιθαρίστας” (Οι φήμες αυτές εντάθηκαν όταν αγόρασε έναν πύργο στο Lelawcge-an-bryn της Ουαλλίας, κυρίως επειδή ένας από τους προκατόχους του ήταν ο Crowley (που έλεγαν ότι ήταν μάγος). Ο Robert ανακάλυψε τη δική του πηγή έμπνευσης στα κείμενα του J.R.R. Tolkien. Οι ιστορίες του Tolkien, “Hobbit”, “Lord of the Rings” & “Silmarillion”, είναι τρεις ιστορίες που καθόρισαν το περιβάλλον, την ατμόσφαιρα, το στυλ, το ύφος και τη φαντασία του Robbie που όπως αυτός μελετούσε τα blues, έτσι και ο Tolkien μελετούσε ξένες γλώσσες και έμαθε Ελληνικά, Λατινικά, Λομβαρδικά, Γοτθικά, Ουαλικά και Φινλανδικά. Η φαντασία του, τον οδήγησε να δημιουργήσει τη μυστική γλώσσα του τόπου όπου κατοικούσαν όλα αυτά τα πλάσματα των ιστοριών του.
Ο Robbie σε πολλά τραγούδια των Zep αναφέρεται με τον στίχο του στον Tolkien. Όμως στα "Over the Hills and Far Away", "Misty Mountain Hop", "Battle of Evermore" & "Ramble On", οι αναφορές είναι direct.
Το 1969, οι Led Zeppelin κυκλοφόρησαν το Led Zeppelin II, σε ένα ήδη γοητευμένο κοινό, το οποίο αφού πήρε με το "Whole Lotta Love" τη γεύση του κατοπινού Heavy Metal, βυθίστηκε μαζί με τη μπάντα στην ατμόσφαιρα του Tolkien με το "Ramble On" όπου ο μόνιμος πελάτης του Blue Note, αφηγείται την ιστορία του Frodo από το Lord of the Rings.
"Leaves are falling all around
time I was on my way!"
Ο Frodo στη διάρκεια του ταξιδιού του για να βρει και να πάρει πίσω το Δαχτυλίδι, φιλοξενείται στο Rivendell, και παρ’ όλο που απολαμβάνει αυτή την επίσκεψη/φιλοξενία, ξέρει ότι κάποια στιγμή πρέπει να:
"Ramble on,
And now's the time, the time is now
To sing my song.
I'm goin' 'round the world,
I got to find my girl."
Το "girl" που αναφέρεται εδώ, όπως και η "Lady" που αναφέρεται στο "Over the Hills and Far Away" δεν είναι κάποιο θηλυκό, αλλά είναι το Δαχτυλίδι. Οι ήρωες του Tolkien καθώς ταξιδεύουν τραγουδούν και ο Plant αφηγείται ότι ο Frodo στο τραγούδι του, λέει ότι ψάχνει για την "Queen of all his dreams". Στη Βασίλισσα αυτή, ταιριάζει η Galadriel αλλά η "Queen of all his dreams", είναι το Δαχτυλίδι. Να τι λέει ο Plant στο στίχο του:
"T'was in the darkest depth of Mordor
I met a girl so fair,
But Gollum, the evil one crept up
And slipped away with her".
Αν δούμε τους στίχους τμηματικά, θα μπερδευτούμε, γιατί ο Frodo δεν ήταν στη Mordor όταν συνάντησε την Galadriel ("the girl so fair",) ήταν στη Mordor όταν το Gollum του έκλεψε το Δαχτυλίδι και ήταν στο "darkest depth of Mordor" όταν συνάντησε την Shelob, την τεράστια αράχνη. Οι απ’ ευθείας όμως αναφορές στη Mordor και στο Gollum δεν αφήνουν καμία αμφιβολία ότι πρόκειται για το Lord of the Rings. (Tolkien, 1954 & 1955), (Led Zeppelin, 1969)
Στο Houses of the Holy, στο κομμάτι "Over the Hills and Far Away" ο Plant τραγουδάει:
"Hey lady, you got the love I need
oh maybe, more than enough
oh Darling, Darling walk a while with me
oh you've got so much."
Το τραγούδι αυτό, αναφέρεται στην ιστορία του Tolkien, “The Hobbit”. Η πρώτη αναφορά που γίνεται, είναι ο τίτλος του: "Over the Hills and Far Away", όπου οι Bilbo & Gandalf, μαζί με μια παρέα από νάνους, πηγαίνουν "over the hills and far away" για να βρουν έναν χαμένο θησαυρό, Στη συνέχεια μας λέει ότι ο Bilbo Baggins βρίσκει το Δαχτυλίδι. Η "Lady" είναι το Δαχτυλίδι το οποίο "has the love" που ο Bilbo χρειάζεται. Τελειώνει με τους Frodo & Bilbo να μπλέκουν σε φασαρίες, αλλά ο Bilbo αγαπάει το Δαχτυλίδι/Lady και θέλει να "walk a while" μαζί του.
"Many dreams come true
And some have silver linings
I live for my dream
And a pocketful of gold".
Αυτή είναι μία αναφορά στο πώς το όνειρο/επιθυμία του Bilbo γίνεται πραγματικότητα όχι μόνο επειδή “εισπράττει” ένα καλό ταξίδι/περιπέτεια, αλλά και επειδή μέσα απ’ αυτό το ταξίδι τα Hobbits παίρνουν πίσω/κερδίζουν το χαμένο χρυσάφι.
"Mellow is the man
Who knows what he's been missing
Many, many men
Can't see the open road.
Many is a word
That only leaves you guessing
Guessing 'bout a thing
You really ought to know
You really ought to know".
Εδώ έχουμε τους Gollum & Bilbo να παίζουν το Riddle Game όπου ο Gollum προσπαθεί να μαντέψει τι έχει ο Bilbo στην τσέπη του. Τελικά ανακαλύπτει ότι έχει το Δαχτυλίδι που το θέλει κι αυτός. Το "Over the Hills and Far Away" υπογράφει σ’ αυτό το album, μυθολογία. (Tolkien, 1937 & 1954) (Led Zeppelin, 1971 & 1973)
Το "No Quarter" έχει να κάνει με τη Σκανδιναβική μυθολογία και το "Song Remains the Same" δηλώνει ότι οπουδήποτε η παράδοση είναι ζωντανή, το Song δεν αλλοιώνεται, δεν εκφυλίζεται, αλλά Remains the Same. Όπως το Houses of the Holy, έτσι και το τέταρτο album, που όλοι το αποκαλούν "IV", ή "Untitled" ή "Zoso", περιέχει πλούσια στοιχεία παράδοσης και μυστικισμού.
Το "Misty Mountain Hop" είναι σαν αλληγορία. Μιλάει για το πρώτο κεφάλαιο της Hobbit ιστορίας "An Unexpected Party". Εάν ο τίτλος "Misty Mountain Hop" δείχνει φαινομενικά να μην έχει καμία σχέση με τον Tolkien, αυτό είναι μόνο φαινομενικό γιατί τα Misty Mountains είναι ένα συχνό και σχεδόν μόνιμο περιβάλλον στις ιστορίες του Tolkien.
Ο στίχος "Lots of people sitting in the grass with flowers in their hair" αναφέρεται στους νάνους της Hobbit ιστορίας, αλλά αλληγορικά αναφέρεται στους hippies, επειδή οι ιστορίες του Tolkien έγιναν ξανά δημοφιλείς στις δεκαετίες του 60 και του 70.
Μαζεύτηκαν λοιπόν όλοι στο σπίτι του Bilbo και έμειναν μέχρι αργά. Ο Bilbo πρότεινε στον Gandalf να μείνει για τσάι "stay for tea and have some fun" γιατί δεν ήξερε "what time it was", αλλά το επόμενο πρωί ο Gandalf έκανε στον Bilbo την ερώτηση "Hey boy, d'you wanna score?" που μπορεί να είναι μία χίππικη έκφραση, αλλά είναι και η ερώτηση του Gandalf προς τον Bilbo αν θέλει δηλαδή να ακολουθήσει στο ταξίδι και να "score" σε χρυσάφι, φήμη και περιπέτεια.
Ο στίχος "Just then a police man stepped up to me" μιλάει για έναν μπάτσο που θα μπορούσε κάλλιστα να είναι (μεταφορικά) ο Gandalf που λέει στους υπόλοιπους να είναι φιλικοί με τον Bilbo ακόμα και αν δεν θελήσει να τους ακολουθήσει. Στο κάτω-κάτω, τους φιλοξένησε στο σπίτι του για αρκετές ώρες. Ο Gandalf λέει επίσης ότι θα "all drop by". Ο Bilbo όμως "really don't care". Τότε ο Gandalf προσπαθώντας να τον πείσει, τον προκαλεί με το: "look at yourself and describe what you see". Το Hobbit δείχνει να ταλαντεύεται "like a book on a shelf" και τελικά ετοιμάζει τις "bags for the Misty Mountains". (Tolkien, 1937 & Led Zeppelin, 1971)
Το "Battle of Evermore" αναφέρεται στην Battle of Pelennor Fields (Lord of the Rings, The Return of the King), αλλά και στους πολέμους μεταξύ Άγγλων και Σκοτσέζων. Ένα βράδυ είχαν μαζευτεί γύρω από τη φωτιά και ξαφνικά ο Page πήρε το μαντολίνο και άρχισε να παίζει. Αυτό, σε συνδυασμό με την αγάπη του Plant για την Κέλτικη μυθολογία, τις ιστορίες του Tolkien και την πρόσφατη μελέτη του για τους Αγγλο/Σκοτικούς πολέμους, οδήγησε στο "Battle of Evermore"
"The Queen of Light took her bow
And then she turned to go,
The Prince of Peace embraced the gloom
And walked the night alone".
Η "Queen of Light" είναι η Eowyn και ο "Prince of Peace" είναι ο Aragorn.
"Oh, dance in the dark of night,
Sing to the morn-ing light.
The dark Lord rides in force tonight
And time will tell us all"
Ο "Dark Lord" που "rides in force" είναι ο Sauron και ο στίχος "time will tell us all" εννοεί ότι το ταξίδι είναι μακρύ, ίσως να πάρει ακόμα χρόνο πολύ και το μέλλον μοιάζει αβέβαιο.
"Oh, throw down your plow and hoe,
Rest not to lock your homes.
Side by side we wait the might
Of the darkest of them all."
Στην αρχή της πολιορκίας της Gondor, οι κάτοικοι καθώς περιμένουν τους πολεμιστές της Mordor να έρθουν, κλείνονται στο Κάστρο για προστασία.
"I hear the horses' thunder
Down in the valley below,
I'm waiting for the angels of Avalon,
Waiting for the eastern glow."
Τα "horses" αναφέρονται στο ιππικό του Orici (Riders of Rohan). Το "Avalon" που παρεμβάλλεται εδώ, δεν σχετίζεται με τον Tolkien, αλλά με την Κέλτικη μυθολογία.
"Oh the war is common cry,
Pick up you swords and fly.
The sky is filled with good and bad
That mortals never know".
Οι πολεμιστές/φαντάσματα περικυκλώνουν την Gondor, Ιπτάμενοι Δράκοι επιτίθενται από τον ουρανό και κανείς δεν γνωρίζει ποιος είναι ο "Black Rider".
"Oh, well, the night is long
The beads of time pass slow"
Εννοεί τον πολύ χρόνο που οι κάτοικοι της Gondor, περιμένουν για να φύγει το σκοτάδι της Mordor.
"Tired eyes on the sunrise,
Waiting for the eastern glow".
Το "eastern glow" είναι ο Gandalf που τον περιμένουν να έρθει με τους Riders of Rohan από την ανατολή.
"The pain of war cannot exceed
The woe of aftermath,
The drums will shake the castle wall,
the Ringwraiths ride in black, Ride on.
Sing as you raise your bow,
Shoot straighter than before.
No comfort has the fire at night
That lights the face so cold."
Ο Aragorn προετοιμάζει το στρατό του για τη μάχη.
"Oh dance in the dark of night,
Sing to the mornin' light.
The magic runes are writ in gold
To bring the balance back.
Bring it back".
Το Δαχτυλίδι που θέλει να πάρει ο Frodo είναι μαγικό. Πρέπει να καταστραφεί για να επιστρέψει η ισορροπία στον κόσμο.
"At last the sun is shining,
The clouds of blue roll by".
With flames from the dragon of darkness
The sunlight blinds his eyes".
Μεταφορά που σημαίνει ότι ο στρατός του Sauron υποχωρεί και χάνει τη μάχη. (Tolkien, 1955 & Led Zeppelin, 1971)
Είδατε λοιπόν πόσο εύκολα μπορεί κανείς να παρασυρθεί και να γίνει υποχείριο διαφόρων φανατισμένων κηρύκων που "φροντίζουν να μας σώσουν από τους σατανιστές που ευδοκιμούν στη rock μουσική";
Είδατε πόσο εύκολα η "Queen of Light" και ο "Prince of Peace" μπορούν να εκληφθούν ως "Μαρία" & "Ιησούς";
Είδατε πόσο εύκολα ο "Dark Lord" που "rides in force" μπορεί να εκληφθεί ως "Εωσφόρος";
Περί Μυθολογίας πρόκειται λοιπόν και όχι περί Σατανισμού όπως ισχυρίζονται όσοι επιθυμούν να δρέψουν Page/Plant-ικές δάφνες.
Η επιρροή όμως του Tolkien στον μόνιμο πελάτη του Blue Note, δεν είναι εμφανής μόνο στο στίχο του. Ο Robert Plant ονόμασε τον σκύλο του Strider και Strider είναι μία άλλη ονομασία για τον Aragorn στα πρώτα κεφάλαια του Lord of the Rings. Ο Robert συνήθιζε να φωνάζει το όνομα του σκύλου του στα lives της μπάντας κυρίως στο φινάλε του "Bron-Y-Aur Stomp".
Ας πάμε τώρα στο εξώφυλλο του IV όπου βλέπουμε έναν τοίχο στον οποίο κρέμεται ένας πίνακας και το θέμα του πίνακα είναι ένας χωρικός που κουβαλάει στην πλάτη του ξύλα. Page: "He takes from nature and gives back to the land. It's a natural circle". Στο back cover ο τοίχος είναι γκρεμισμένος δίνοντας την εντύπωση ότι το δωμάτιο όπου ο τοίχος ανήκει, είναι μία τρώγλη ή εν πάση περιπτώσει ένα πολύ φτωχικό δωμάτιο, ενώ απ’ έξω είναι ένας ουρανοξύστης δίπλα στα χαμηλά σπίτια της πόλης. Ένα πολύ σημαντικό στοιχείο για το album αυτό, είναι ότι δεν γράφει τίποτα πουθενά. Δεν μας δίνει καμία πληροφορία στο εξώφυλλό του και είναι ένα από τα δύο albums της rock ιστορίας με τέτοια ….συμπεριφορά. Page: "Names, titles and things like that do not mean a thing. What does Led Zeppelin mean? It doesn't mean a thing. What matters is our music. If we weren't playing good music, nobody would care what we called ourselves. If the music was good we could call ourselves The Cabbages and still get across to our audience". Όταν χρειάστηκε να δώσουν ένα όνομα στο album αυτό, σκέφτηκαν να το ονομάσουν Led Zeppelin IV, ή Stairway to Heaven, αλλά τελικά διάλεξε ο καθένας τους από ένα σύμβολο.
Ο Jimmy Page διάλεξε το πρώτο της εικόνας, ο John Paul Jones το δεύτερο, ο John Bonham το τρίτο και ο Robert Plant το τέταρτο. Ας τα δούμε ένα-ένα.
Το σύμβολο του Jimmy είναι αστρολογικό. Το “Ζ” είναι ο Αιγόκερως (το Ζώδιό του) και το “oSo” συμβολίζει τον πλανήτη που κυβερνάει το Ζώδιο αυτό (Κρόνος).
Αρκετοί επίσης, μιλούν για τρία (3) σύμβολα που ο Page είχε επάνω στα ρούχα που φορούσε στα lives της μπάντας και διατείνονται ότι είναι σύμβολα Μαύρης Μαγείας.
Αυτά λοιπόν τα σύμβολα δεν έχουν καμία σχέση με τη μαύρη μαγεία, αλλά είναι πάλι τα αστρολογικά σύμβολα του Jimmy. Είναι δηλαδή από πάνω προς τα κάτω, το σύμβολο του Ζωδίου του (Αιγόκερως), το σύμβολο του Ωροσκόπου του (Σκορπιός) και το σύμβολο του Ζωδίου που ο Jimmy έχει τη Σελήνη του (Καρκίνος). Αυτά τα σύμβολα που διάλεξε ο Jimmy είναι γνωστά σε ολόκληρο τον πλανήτη. Αστρολογικά, είναι οι θέσεις που διαμορφώνουν/διαμόρφωσαν τον χαρακτήρα του και σαν σύμβολα, είναι γνωστά σε ολόκληρο τον πλανήτη. Τα γνωρίζουν οι πάντες και όταν λέω οι πάντες, εννοώ οι πάντες. Ας λείπουν λοιπόν τα περί Μαγείας και Σατανισμού.
Το σύμβολο του John Paul Jones είναι παρμένο από τις Κέλτικες Ρούνες και συμβολίζει την Εμπιστοσύνη και την Ικανότητα.
Το σύμβολο του John Bonham υπάρχει στην κάρτα του Ιεροφάντη (Ταρώ) και συμβολίζει τον δεσμό (Άνδρας – Γυναίκα - Παιδί). Στην Αιγυπτιακή θρησκευτική μυθολογία συμβολίζει την τριλογία Όσιρις – Ίσις - Ώρος.
Ο κύκλος με το φτερό του Robert Plant ανήκει στην αρχαία Αιγυπτιακή θεότητα Ma'at. Συμβολίζει τη Δικαιοσύνη και την Ομορφιά. Είναι επίσης το έμβλημα του συγγραφέα (Ο στιχουργός δεν ήταν;)
Πάμε τώρα στο μέσα μέρος του εξωφύλλου. Εδώ θα δούμε έναν Ερημίτη που στέκεται ψηλά πάνω σε έναν λόφο με ένα αναμμένο φανάρι στο χέρι του να φέγγει και να κοιτάζει ένα χωριό που φαίνεται πιο κάτω.
Η παραπομπή εδώ, είναι ο Gandalf, αλλά είναι και ο Ερημίτης από την τράπουλα της Ταρώ. Ο Gandalf κοιτάζει κάτω στο Bag End, για να βεβαιωθεί ότι ο Frodo δεν κινδυνεύει από τις σκοτεινές δυνάμεις.
Το album αυτό, με τραγούδια όπως τα "Going to California", "Four Sticks", "The Battle of Evermore", "Misty Mountain Hop" και βεβαίως το μέγιστο "Stairway to Heaven", μας μεταβιβάζει ένα αίσθημα φαντασίας και μυστικισμού. Όπως είπα και πριν, το IV είναι ένα από τα δύο albums της rock ιστορίας που δεν μας δίνει πληροφορίες για το περιεχόμενό του. Το άλλο είναι το Houses of the Holy που κι αυτό επίσης μας μεταβιβάζει φαντασία, μυστικισμό, αλλά και μαγεία. Ναι μαγεία…
Τελικά όμως, δεν είναι μόνο οι Led Zeppelin που συνδέονται -συνδέοντας κι εμάς- μέσω των τραγουδιών τους με τον Tolkien. Είναι και οι Καναδοί Rush με το "Rivendell", είναι και ο Σκοτσέζος Al Stewart με το "Modern Times", είναι και οι Βρετανοί Iron Maiden (που δεν είναι metal band, αλλά folk), που έχουν πολλές αναφορές σε ήρωες του Tolkien όπως οι: Frodo, Sam, Aragorn, Legolas, Gimli, Merry, Pippen & Gandalf.
Και δεν είναι μόνο οι Page & Plant που είναι λάτρεις της Κέλτικης Μυθολογίας. Είμαι …….κι εγώ!!!! Δεν είναι μόνο οι Page & Plant που γοητεύονται από τις ιστορίες του Tolkien. Είμαι …….κι εγώ!!!!
Η προσφορά των Led Zeppelin στη μουσική υπόθεση δεν ξέρω με τι τρόπο μπορεί να ….μετρηθεί. Επηρέασαν με τον ήχο τους, που δανείστηκε, αναπαράχθηκε, μιξαρίστικε και κοπιαρίστηκε από ένα σωρό άλλους. Το δε IV συγκαταλέγεται μέσα στα κορυφαία albums όλων των εποχών ενώ το "Stairway to Heaven" είναι το πιο πολυπαιγμένο τραγούδι στο ραδιόφωνο. Κατέχει δε, τη δεύτερη θέση στα περισσότερο διασκευασμένα κομμάτια, με πρώτο το "Yesterday" των Beatles.
Οι Jimmy Page, Robert Plant, John Paul Jones & John Bonham, θα εξακολουθούν ακούγονται από μελλοντικούς ακροατές. Τους ευχαριστώ για το έργο που άφησαν πίσω τους, όπως ευχαριστώ και τον J.R.R. Tolkien που θα συνεχίσει να συναρπάζει με τις ιστορίες του, τους όποιους μελλοντικούς αναγνώστες.
* 1: Led Zeppelin In Their Own Words/Paul Kendall & Dave Lewis (New York, Omnibus/1981)
* 2: The Rolling Stone Encyclopedia of Rock & Roll (New York, Rolling Stone/1983)
* 3: The Led Zeppelin Saga/Stephen Davis (New York, Berkley/1985)
* 4: Illustrated Encyclopedia of Rock (Random House Value Publishing, Salamander/1988)
* 5: Led Zeppelin Uncensored/Richard Cole & Richard Trubo (New York, HarperCollins/1992)
* 6: The Stories Behind Every Song: Led Zeppelin/Chris Welch (New York, Thunder Mouth/ 1998)
* 7: Hobbits, Elves and Wizards/Michael Stanton (New York, Palgrave/2001)
* 8: The Tolkien-Zeppelin Connection/Dane Sammis (New York, 2004)
* 9: George Starostin/Classic Rock And Pop Album Rev and Updat (2006)
* 10: Rush/Fly By Night (Polygram, 1975)
* 11: Al Stewart/Modern Times (BGO, 1975)
* 12: Led Zeppelin/Led Zeppelin (Atlantic, 1969)
* 13: Led Zeppelin/Led Zeppelin II (Atlantic, 1969)
* 14: Led Zeppelin/Led Zeppelin III (Atlantic, 1970)
* 15: Led Zeppelin/IV (Atlantic, 1971)
* 16: Led Zeppelin/Houses of the Holy (Atlantic, 1973)
* 17: Led Zeppelin/Physical Graffiti (Swan Song, 1975)
* 18: Led Zeppelin/In Through The Out Door (Swan Song, 1979)
Orfeus
www.musicheaven.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου